Uluslararası taşımacılık malların hızlı ve güvenilir bir şekilde sevki için gün geçtikçe gelişmeye devam ederken bu perspektiften değerlendirdiğimizde kullanılan taşıma moduyla birlikte taşıma işleminde kullanılan araç ve ekipmanlar da daha önemli hale gelmeye başlamıştır. Bir operasyona başlamadan önce yükün niteliği, teslim yeri gibi bazı faktörleri göz önünde bulundurup yaptığımız planlamayla beraber operasyon içerisinde malın taşınacağı araç ve ekipmanın seçimi de oldukça önemlidir.
Günümüzde kapıdan kapıya taşımanın (door to door) önemi gittikçe artmakta. Bununla beraber malların çıkış noktasından varış noktasına kadar tek bir araçla taşınması sadece karayolunda mümkün olabiliyor. Bu nokta da zamandan ve nakitten tasarruf edebilmek için elleçleme aşamasında fazla vakit kaybetmemek ve dolayısıyla da maliyetleri minimum tutmak gerekli. İşte Konteyner Taşımacılığı tam da bu nokta da bize fayda sağlayan bir taşıma şekli olarak karşımıza çıkıyor.
Her ne kadar tanımları pek sevmesem de Sayın Türk Dil Kurumu konteyneri; “Çeşitli eşyaları taşımak için uluslararası standartlara göre yapılmış büyük sandık” olarak tanımlamış. Peki bu uluslararası standartları belirleyen kim dersek o da International Organization for Standardization yani namı diğer İSO. İSO standartlarına göre konteynerleri 20’lik ve 40’lık olarak ikiye ayırabiliriz. Tabi bunları da kendi aralarında; kullanım şekillerine, yapıldığı malzemeye, ve amaçlarına göre kategorilendirmek mümkün. Dünya üzerinde yapılan uluslararası taşımanın büyük bir kısmının Denizyoluyla yapıldığını önceden söylemiştik. Ayrıca denizyolunda yapılan taşımacılığın da yaklaşık %85’lik kısmında konteyner kullanılıyor. Konteynerler fiziksel özellikleri sebebiyle aynı anda birden farklı türde malların taşınmasına olanak sağladığı ve bir çok kez kullanılabilecek yapıda olduğu için denizyolunda kullanılan yegane ekipmanlardan.
Gittikçe artan ticaret hacmi ve mal hareketlerinin Dünya üzerinde çeşitlenmesi ürünlerin konsolidasyonunu zorunlu hale getiriyor. Uluslararası ticarete konu olan yükler bazen bir konteynerin tamamını dolduramadığında farklı alıcısı olan yükler parsiyel olarak bir konteynerde taşınabiliyor. İşte bu noktada Komple Konteyner (FCL) ve Parsiyel Konteyner (LCL) taşımaları karşımıza çıkmakta. Eğer taşınacak olan yük bütün konteyneri kapsıyorsa buna (Full Container Loading) komple konteyner yükü diyoruz. Bu tür FCL yüklemelerde mal sahibi gemi acentesiyle ya da forwarder firmayla belli dönemler için sözleşme yapabilir. Tabi ki gemi acentesiyle sözleşme yapabilmek için yıllık düzenli ve belirli bir kapasitenin üzerinde taşıma yapmak gerekli. FCL yükler limana geldiğinde yük sahipleri istedikleri takdirde konteyneri kendi depolarına getirtip boşaltabileceği gibi, hizmet aldıkları lojistik şirketinin deposuna da boşaltma yapabilir. Tabi ki bu durumda Konteyner liman sahası dışına çıktığı için gemi acentesi ya da forwarder firmaya bir geçici kabul taahhütnamesinin imzalanması gerekir.
